Kolajen Nedir, Ne İşe Yarar?
Kolajen, fibroblastlar ve diğer hücreler tarafından oluşturulan bir protein türüdür. Cilt ve kas hücrelerinde bulunan kolajenin temel görevi bağ dokusunu güçlendirmek ve vücut bütünlüğünü korumaktır. Kas ve cilt hücrelerini koruyan bağ dokusu yapısına katılarak cilde dayanıklılık, esneklik ve canlılık kazandıran kolajen aynı zamanda eklem, tendon ve organları bir arada tutmada görevlidir.
Bağ ve bağ dokularını oluşturan kolajen proteini miktarı insan vücudu yaşlandıkça azalmaya başlar ve bir süre sonra yetersiz hale gelir. Yaşlanma ile artan kolajen kaybı cilt kuruluğu, kırışıklık, selülit, eklem rahatsızlıkları ve elastikiyetin azalması gibi sorunlara sebep olur.
Genç yaşlarda vücut tarafından sık üretilen kolajen, yalnızca yaşın ilerlemesi ile değil sağlıksız beslenme, stres, sigara, güneşe fazla maruz kalma ve C vitamini eksikliği gibi nedenlerle de azalır. Kolajen içerikli besinler ve düzenli olarak kullanılacak cilde kolajen takviyesi ile cilt, eklem ve kaslara kolajen desteği vermek mümkündür.
Kolajen Tipleri
Kolajen ne işe yarar sorusunun cevabı çeşitli kolajen tiplerinden bahsedilerek verilebilir. İnsan vücudunda bilinen en az 16 kolajen tipi vardır. Kolajenin biyolojik açıdan sınıflandırması olan bu çeşitler farklı dokularda farklı yoğunlukta bulunurlar. Ancak vücudumuzdaki kolajenin %80 ila %90 gibi büyük bir bölümü tip 1,2,3 ve 10’dan oluşur.
Kolajen Tip 1
Vücutta en fazla miktarda bulunan kolajen çeşididir. Vücudun parçalarını oluşturan eozinofilik liflerden oluşur. Organlar, bağlar, tendonlar ve ciltte bulunan tip 1 kolajen kemikleri destekler, cilde gerginlik ve elastikiyet verir, dokuları bir arada tutar ve yaraların iyileşmesini sağlar.
Kolajen Tip 2
Eklem kıkırdaklarını oluşturan kolajenin %60’ı tip 2 kolajenden meydana gelir. Bağ dokularındaki kıkırdak oluşumuna yardımcı olan tip 2 kolajen eklem sağlığını gözetir. Yaşa bağlı eklem ağrıları ve çeşitli artrit semptomları ile başa çıkmadan faydalıdır.
Kolajen Tip 3
Organlarımızı ve cildimizi oluşturan hücre dışı matrisin ana bir bileşeninden oluşan tip 3 kolajen kalp ve kan damarları ile kan dokusunu oluşturmada, cilde esneklik ve sıkılık kazandırmada etkilidir. Kasların, organların ve arterlerin yapısını destekleyerek damarlara elastikiyet, kaslara güç verir.
Kolajen Tip 4
Cilde sıvı filtrasyonu için yardımcı olan tip 4 kolajen, sindirim ve solunum organlarının yüzeylerini oluşturur. En çok cildin derin katmanlarında bulunan tip 4 kas, yağ ve organları çevreleyen bazal laminanın oluşumunda önemli bir rol oynar; cilde sıvı filtrasyonu için yardımcı olur
Kolajen Tip 10
Eklem kıkırdakları ile yeni kemiklerin oluşumunda görev alır. Kemik kırıklarını iyileştirir ve sinovyal eklemleri onarır.
Kolajen Faydaları
Cilt ve eklem sağlığının yanı sıra saç ve göz sağlığı için de oldukça önemli olan kolajen vücudumuz için elzem proteinlerden biridir.
30 yaşından sonra vücuttaki kolajen üretimini yılda yaklaşık yüzde %1-%2 oranında düşer. 40 yaşına gelindiğinde ise kolajenin % 10 ila %20’si kaybedilir. Bu nedenle, bedenin kolajen üretimini desteklemek ve kolajen kaybını frenlemek adına yaş ilerledikçe çeşitli yollardan kolajen takviyesi almak gerekebilir.
Vücuttaki kolajen miktarı azaldığında sadece cilt sorunları yaşanmaz. Eklem kıkırdakları zayıflar, kemikler güç kaybeder, romatizmal süreçler, kıkırdak, kas ve kemik erimesi süreci hızlanır. Bu süreçlerde başrol oynayan kolajen, dışarıdan alınacak takviyeler ile desteklendiğinde kolajen eksikliğinin negatif etkileri ile başa çıkılabilinir.
Kolajen kaybına yol açan faktörler:
- Uzun süre güneş ışığına maruz kalma,
- Sağlıksız ve düzensiz beslenme, uyku düzensizliği,
- Vücutta strese bağlı kortizol artışı,
- Sigara,
- Şeker ve rafine edilmiş ürün tüketimi
- Aşırı alkol tüketimi
- Kan şekeri yüksekliği
- Çevre kirliliği
Kimler Kolajen Kullanmalı?
Kolajen takviyeleri genelde 30’lu yaşlardan sonra önerilmektedir. Özellikle 30-40 yaşları arasında doğru ve zengin içerikli ürün ve takviyeleri düzenli bir şekilde kullanarak belirtilerin kendini daha geç göstermesi sağlanabilir.
Kolajen Çeşitleri Nelerdir?
Besin takviyeleri, içecekler ve cilt bakım ürünleri şeklinde farklılık gösteren takviyeler arasında en çok tercih edilenler kolajen tozu, kolajen hap ile kolajen içeren cilt bakımı kremleri ve maskeleridir.